Earthquake : गुरुवारी दुपारी दिल्ली-एनसीआरमध्ये भूकंपाचे धक्के जाणवले. धक्के जाणवताच लोक घराबाहेर धावले. कार्यालयात काम करणारे लोकही आपली कामे सोडून इमारतींच्या बाहेर आले. राष्ट्रीय भूकंप विज्ञान केंद्राच्या माहितीनुसार, रिश्टर स्केलवर भूकंपाची तीव्रता 6.1 इतकी होती. भूकंपाचा केंद्रबिंदू पाकिस्तान-अफगाणिस्तान सीमेवर होता. सध्या कुठूनही जीवित वा वित्तहानी झाल्याचे वृत्त नाही. दिल्ली-एनसीआरसह जम्मू-काश्मीरमधील पुंछ भागातही भूकंपाचे धक्के जाणवले.
भूकंपाचे धक्के इतके जोरदार होते की लोक घरातून आणि कार्यालयातून बाहेर आले. अफगाणिस्तानातील फैजाबाद येथील हिंदुकुश भागात भूकंपाचा केंद्रबिंदू असल्याचे सांगण्यात येत आहे. दिल्ली-एनसीआरशिवाय जम्मू-काश्मीर, पंजाब आणि चंदीगडमध्येही भूकंपाचे धक्के जाणवले. जम्मू-काश्मीरमधील पुंछ जिल्ह्यातील पीर पांचाल भागात भूकंपाचे धक्के जाणवले. पाकिस्तानही भूकंपाने हादरला आहे.
भूकंप का होतात?
पृथ्वीच्या आत 7 प्लेट्स आहेत, ज्या सतत फिरत असतात. ज्या भागात या प्लेट्स आदळतात त्याला फॉल्ट लाइन म्हणतात. प्लेट्सचे कोपरे वारंवार टक्कर झाल्यामुळे वाकतात. जेव्हा जास्त दाब तयार होतो, तेव्हा प्लेट्स तुटू लागतात. खालील उर्जा बाहेर पडण्याचा मार्ग शोधते आणि गडबड झाल्यानंतर भूकंप होतो.
भूकंपाचे केंद्र आणि तीव्रता याचा अर्थ काय आहे हे जाणून घ्या?
भूकंपाचा केंद्रबिंदू हे ठिकाण आहे ज्याच्या खाली भूगर्भीय ऊर्जा प्लेट्सच्या हालचालीमुळे सोडली जाते. या ठिकाणी भूकंपाची कंपने अधिक तीव्र असतात. कंपनाची वारंवारता जसजशी वाढते तसतसा त्याचा प्रभाव कमी होतो. तथापि, रिश्टर स्केलवर 7 किंवा त्याहून अधिक तीव्रतेचा भूकंप झाल्यास, 40 किमीच्या त्रिज्येत हादरे जाणवतात. पण भूकंपाची वारंवारता ऊर्ध्वगामी आहे की खाली आहे यावरही ते अवलंबून आहे. जर कंपनाची वारंवारता जास्त असेल तर कमी क्षेत्र प्रभावित होईल.
भूकंपाची तीव्रता कशी मोजली जाते आणि मोजण्याचे प्रमाण काय आहे?
रिश्टर स्केल वापरून भूकंप मोजले जातात. त्याला रिश्टर मॅग्निट्युड टेस्ट स्केल म्हणतात. भूकंप 1 ते 9 रिश्टर स्केलवर मोजले जातात. भूकंपाचे मोजमाप त्याच्या केंद्रस्थानावरून केले जाते. भूकंपाच्या वेळी पृथ्वीमधून बाहेर पडणाऱ्या ऊर्जेची तीव्रता त्यावरून मोजली जाते. ही तीव्रता भूकंपाची तीव्रता ठरवते.
Earthquake of Magnitude:6.1, Occurred on 11-01-2024, 14:50:24 IST, Lat: 36.48 & Long: 70.45, Depth: 220 Km ,Location: Afghanistan for more information Download the BhooKamp App https://t.co/fN2hpmK3jO @KirenRijiju @Ravi_MoES @Dr_Mishra1966 @ndmaindia @Indiametdept pic.twitter.com/q5pkBVscsW
— National Center for Seismology (@NCS_Earthquake) January 11, 2024
