Chandrayaan 3 : चांद्रयान 3 मिशन, भारतीय अंतराळ संशोधन संस्था (ISRO) ची ऐतिहासिक मोहीम चंद्राच्या कक्षेत दाखल झाली आहे. चांद्रयान 3 चा उद्देश चंद्राच्या पृष्ठभागावर यशस्वीपणे मऊ जमीन आहे. इस्रोने 14 जुलै रोजी श्रीहरिकोटा येथील सतीश धवन अंतराळ केंद्रातून चांद्रयान 3 प्रक्षेपित केले. चांद्रयान 3 – 23 ऑगस्टपर्यंत चंद्रावर सॉफ्ट लँडिंग करू शकते.
चंद्राच्या पृष्ठभागावर लँडर आणि रोव्हर यशस्वीरित्या स्थापित केल्यास, भारत चंद्राच्या दक्षिण ध्रुवावर उतरणारा पहिला देश बनेल. यामुळे अमेरिका, रशिया आणि चीननंतर चंद्रावर सॉफ्ट लँडिंग करणारा भारत हा चौथा देश ठरणार आहे. या मोहिमेअंतर्गत चंद्राच्या कोणत्या क्षेत्रफळाबाबत अजूनही गूढ आहे हे जाणून घेण्याचा प्रयत्न केला जाणार आहे. चंद्रावरील दक्षिण ध्रुव हे एक असे ठिकाण आहे जे विज्ञानप्रेमींसाठी नेहमीच गूढ राहिले आहे. चला जाणून घेऊया त्याचे रहस्य.
चंद्राचा थंड प्रदेश
चंद्राचा दक्षिण ध्रुव नेहमीच शास्त्रज्ञांसाठी विशेष स्वारस्य आहे. या ठिकाणी काही ठिकाणी सावली आहे, तर काही भागात अंधार आहे. छायांकित क्षेत्राबद्दल असे म्हटले जाते की ते बर्फाने झाकलेले आहे. चंद्राच्या दक्षिण ध्रुवाच्या प्रदेशात अनेक खड्डे आहेत, ज्यामध्ये सूर्यप्रकाश आतल्या भागात जात नाही.
अमेरिकन स्पेस एजन्सी नासाने दावा केला आहे की अब्जावधी वर्षांपासून सूर्यप्रकाश चंद्राच्या दक्षिण ध्रुवाच्या काही विवरांवर पोहोचला नाही. या ठिकाणी तापमान -203 अंश सेल्सिअसपर्यंत घसरू शकते.
मोठे रहस्य उघड होऊ शकते
त्यामुळे चंद्रावरील हे खड्डे खूप थंड असतात. नासाच्या म्हणण्यानुसार, या ठिकाणी हायड्रोजन, बर्फ आणि इतर वाष्पशील पदार्थांचे जीवाश्म रेकॉर्ड आहेत जे सूर्यमालेच्या सुरुवातीस जोडलेले आहेत. प्रचंड थंडी आणि तापमानामुळे अनेक वर्षांपासून चंद्राच्या या भागात कोणताही बदल झालेला नाही.
नासा प्रमाणे, असे म्हटले जाते की हे असे ठिकाण आहे की जीवन कसे सुरू झाले असावे हे कळू शकते. गेल्या अनेक वर्षांपासून जगातील विविध देशांनी मोहिमांच्या माध्यमातून चंद्राच्या दक्षिण ध्रुवाविषयी जाणून घेण्याचा प्रयत्न केला आहे.
खड्ड्यांचे रहस्य
काही शास्त्रज्ञांचा असा विश्वास आहे की चंद्राच्या दक्षिण ध्रुवाच्या खाली, संपूर्ण सूर्यमालेतील काही सर्वात मोठे प्रभाव पाडणारे विवर आहेत आणि त्यांच्या खाली काहीतरी मोठे लपलेले आहे. त्यांच्या खाली काय असू शकते याबद्दल शास्त्रज्ञांना माहिती नाही.
जरी त्यांचा असा विश्वास आहे की ते निश्चितपणे इतके प्रचंड आहे की ते चंद्राच्या गुरुत्वाकर्षण शक्तीवर परिणाम करू शकते. अमेरिकन स्पेस एजन्सी नासा देखील अद्याप त्याचे गूढ उकलू शकलेली नाही. नासाने आपले मानवयुक्त मिशन आर्टेमिस III जाहीर केले आहे ज्याद्वारे ते दक्षिण ध्रुवाच्या 14 स्थळांचा अभ्यास करेल.
