आज जागतिक मधुमेह दिवस आहे, मधुमेह ही जागतिक स्तरावर झपाट्याने वाढणाऱ्या गंभीर आरोग्य समस्यांपैकी एक आहे, ज्यामध्ये टाइप-2 मधुमेहाची प्रकरणे देखील सर्वात जास्त दिसतात. भारतात 25 दशलक्षाहून अधिक लोक मधुमेहाच्या समस्येने ग्रस्त आहेत, हा आकडा वर्षानुवर्षे वाढत आहे. मधुमेह ही रक्तातील ग्लुकोजची पातळी वाढण्याची समस्या असू शकते, परंतु त्याचा परिणाम संपूर्ण शरीरावर होऊ शकतो. किडनी, डोळे, यकृत आणि रोगप्रतिकारक शक्तीशी संबंधित समस्या मधुमेहींमध्ये सामान्य मानल्या जातात. मधुमेहावर कोणताही इलाज नाही, त्याची लक्षणे व्यवस्थापित करण्यासाठी रुग्णांच्या स्थितीनुसार औषधे आणि इन्सुलिनची इंजेक्शन्स दिली जातात.
तीव्र आणि अनियंत्रित रक्तातील साखरेवर नियंत्रण ठेवण्यासाठी इन्सुलिन इंजेक्शनची आवश्यकता असते. मधुमेहाच्या रूग्णांमध्ये इन्सुलिन संप्रेरकाच्या उत्पादनावर परिणाम होतो, ही कमतरता भरून काढण्यासाठी इन्सुलिन शॉट्स द्यावे लागतात. तथापि, काही अभ्यासांनी इन्सुलिनला दीर्घकालीन हानी देखील नोंदवली आहे.
जागतिक स्तरावर मधुमेहाच्या वाढत्या धोक्याबद्दल लोकांना प्रतिबंध करण्यासाठी आणि सावधगिरी बाळगण्यासाठी आवश्यक असलेल्या खबरदारीबद्दल जागरूकता निर्माण करण्याच्या उद्देशाने दरवर्षी 14 नोव्हेंबर रोजी जागतिक मधुमेह दिन पाळला जातो. जीवनशैली योग्य ठेवून इन्सुलिनच्या इंजेक्शनशिवायही मधुमेह नियंत्रित ठेवता येतो, असे डॉक्टरांचे म्हणणे आहे. त्याच्या उपायांबद्दल अधिक तपशीलवार जाणून घेऊया.
इन्सुलिन इंजेक्शन कसे कार्य करतात
येथे हे जाणून घेणे महत्त्वाचे आहे की मधुमेह नियंत्रणात ठेवण्यासाठी इन्सुलिनची इंजेक्शन्स तुमच्यासाठी किती उपयुक्त आहेत? डॉक्टर स्पष्ट करतात, इंसुलिन रक्तातील साखरेला शरीराच्या पेशींमध्ये प्रवेश करण्यास मदत करते जेणेकरून तिचा ऊर्जेसाठी वापर केला जाऊ शकतो. इन्सुलिन देखील यकृताला रक्तातील साखर साठवण्यासाठी सिग्नल देते, जेणेकरून ते नंतर वापरले जाऊ शकते.
मधुमेहींमध्ये, या संप्रेरकाच्या उत्पादनावर परिणाम होत असल्याने, बाह्य इंजेक्शनच्या स्वरूपात इन्सुलिन देऊन हे कार्य नियंत्रित केले जाते. इन्सुलिन इंजेक्शनशिवाय साखर कशी नियंत्रित करता येईल ते जाणून घेऊया.
जीवनशैली चांगली ठेवा
टाइप 2 मधुमेहाने ग्रस्त असलेल्या लोकांना अशी जीवनशैली पाळण्याचा सल्ला दिला जातो ज्यामुळे तुम्हाला तुमच्या रक्तातील साखरेची पातळी नियंत्रित ठेवण्यास मदत होते. यासाठी शारीरिक हालचाली, आहार, व्यायाम आणि चांगली झोप अत्यंत आवश्यक आहे. मधुमेहींसाठी वजन नियंत्रण अत्यंत महत्त्वाचे मानले जाते. लठ्ठपणा हा मधुमेहासाठी जोखीम घटकांपैकी एक मानला जातो, यामुळे इतर गुंतागुंत होण्याचा धोका देखील वाढू शकतो.
संतुलित आहार घेणे आवश्यक आहे
मधुमेहींना त्यांच्या आहाराकडे विशेष लक्ष देण्याचा सल्ला दिला जातो. यासाठी गोड आणि हाय-कार्ब पदार्थ टाळणे हा एक चांगला पर्याय असू शकतो. मधुमेहावर नियंत्रण ठेवण्यासाठी कमी ग्लायसेमिक इंडेक्स असलेले पदार्थ खावेत. हिरव्या पालेभाज्या, प्रथिने, जीवनसत्त्वे असलेली फळे, संपूर्ण धान्य इत्यादींचे सेवन करण्याची सवय या गंभीर आरोग्याच्या समस्येवर नियंत्रण ठेवण्यास उपयुक्त ठरू शकते.
मधुमेहामध्ये नियमित व्यायामाचे फायदे
मधुमेहींसाठी नियमित व्यायाम अत्यंत आवश्यक आहे. व्यायाम दररोज किमान 30-40 मिनिटे केला पाहिजे. चालणे, पोहणे किंवा सायकल चालवणे यासारखे सोपे व्यायाम देखील तुमच्यासाठी उपयुक्त ठरू शकतात. व्यायामामुळे तुमचे वजन कमी होते आणि कॅलरी बर्न होतात. इतर लोकांच्या तुलनेत नियमित व्यायाम करणाऱ्यांना रक्तातील साखरेची पातळी झपाट्याने वाढण्याचा धोकाही कमी असतो….
टीप – सदर लेखातील मजकूर हा input च्यावतीने हेल्थ या सदरासाठी सादर केला आहे, लेखातील माहिती आणि माहितीसाठी दावा करत नाही किंवा कोणतीही जबाबदारी घेत नाही. वरील लेखात नमूद केलेल्या संबंधित रोगाबद्दल अधिक माहितीसाठी तुमच्या डॉक्टरांचा सल्ला घ्या…
