न्युज डेस्क – प्लास्टिक कचरा ही जगासमोरील मोठी समस्या बनली आहे. यामध्ये प्लास्टिकच्या बाटल्यांचाही मोठा वाटा आहे. जगभरात दररोज सुमारे 1.3 अब्ज प्लास्टिकच्या पाण्याच्या बाटल्या विकल्या जातात. हे सिंगल यूज प्लास्टिक आहेत. यापैकी केवळ 9 टक्के प्लास्टिकचा पुनर्वापर होतो. उरलेला भाग महासागर, नद्या आणि नाल्यांमध्ये जातो. 12 वर्षीय मॅडिसन चेकेट्सच्या लक्षात आले की त्यामुळे समुद्रकिनारा घाण होत आहे.
ती कुटुंबासह कॅलिफोर्नियाला सहलीला गेली होती. इथेच परिस्थिती बदलण्याची गरज असल्याचे तिच्या लक्षात आले. मग तिला अशी बाटली बनवण्याची कल्पना सुचली जी पाणी पिल्यानंतर खाऊ शकेल (खाद्य पाण्याची बाटली). तिची ही कल्पना प्रत्यक्षात आणण्यात ती शोधात गुंतली. तिनी या बाटलीला ‘इको-हिरो’ असे नाव दिले आहे. या बाटलीमुळे या तरुण वैज्ञानिकाला चांगलीच ओळख मिळत आहे.
मॅडिसनने यूएसए, यूटा येथे शाळेच्या विज्ञान मेळाव्यासाठी एका प्रकल्पावर काम करण्यास सुरुवात केली. यापेक्षा चांगले काय असू शकते असे तिला वाटले. संशोधन करताना तिनी ‘रिव्हर्स स्फेरिफिकेशन’ प्रक्रियेबद्दल वाचले. यामध्ये, द्रव जेलच्या पडद्यामध्ये ठेवला जातो. यावरून तिला वाटले खाण्यायोग्य पाण्याची बाटली बनवण्याची कल्पना सुचली. मॅडिसनने त्याला ‘इको-हिरो’ असे नाव दिले.
अशा प्रकारे पर्यावरणपूरक पाण्याची बाटली बनवली जाते
मॅडिसनला असे आढळून आले की पाणी, लिंबाचा रस, कॅल्शियम लॅक्टेट, झेंथन गम आणि सोडियम अल्जिनेट यांचे मिश्रण जेल सॅशेस बनवू शकते. ही थैली तुटत नाही. ते तीन ते चार कप पाणी अगदी आरामात धरते. ते तीन आठवडे फ्रीजमध्ये ठेवता येते. या प्रकल्पामुळे त्यांची जिल्हा पातळीवर नावलौकिक झाली. त्यानंतर राज्यस्तरीय विज्ञान मेळाव्यात प्रथम क्रमांक मिळविला. मॅडिसनने ब्रॉडकॉम मास्टर्समधील टॉप 30 फायनलिस्टमध्येही स्थान मिळवले. ही राष्ट्रीय स्तरावरील स्पर्धा आहे.
युवा शास्त्रज्ञ पुरस्कार मिळाला
या तरुण शास्त्रज्ञाचे म्हणणे आहे की तिला जगाला मदत करायची आहे. हीच त्यांच्या प्रकल्पामागील प्रेरणा होती. तिला ‘इको-हिरो’मध्ये आणखी सुधारणा करायची आहे. किफायतशीर बनवण्याबरोबरच तिची क्षमता वाढवण्याचा तिचा प्रयत्न आहे. तिला असे वाटते की तिच्या पाण्याच्या थैलीमध्ये पेपर कप बदलण्याची शक्ती आहे. हे वापरण्यास अतिशय सोपे आहे. पडद्याला दाताने चावून छिद्र पाडावे लागते. मग पाणी प्यायल्यानंतर तुम्ही हे पाउच खाऊ शकता किंवा फेकू शकता. हे थैली बायोडिग्रेडेबल आहे.
अंतिम फेरीत म्हणून, मॅडिसनला संकल्पनेसाठी $500 बक्षीस मिळाले. स्पर्धेचे अव्वल पारितोषिक 14 वर्षीय थॉमस अल्डॉसला मिळाले. थॉमस यांनी एक रोबोटिक हात तयार केला जो नैसर्गिक आपत्ती किंवा धोकादायक परिस्थितीत वापरला जाऊ शकतो.
