देशात काश्मीर फाईल रिलीज झाल्यानंतर बराच गदारोळ झाला होता त्यामुळे चित्रपट चांगला प्रचलित झाला. तर आता ‘द केरल स्टोरी’ या बॉलीवूड चित्रपटाचा ट्रेलर समोर आला तेव्हा पहिल्यांदा असा दावा करण्यात आला होता की ही केरळमधील 32,000 मुलींची कथा आहे ज्यांना कट्टरपंथी बनवण्यात आले आहे. पण नंतर त्यात बदल करण्यात आला आणि आता या तीन मुलींची कहाणी ट्रेलरमध्ये सांगितली जात आहे.
या बदलानंतर काँग्रेस नेते शशी थरूर यांनी एका ट्विटमध्ये म्हटले आहे की, “ते बरोबर सिद्ध झाले.” यापूर्वी केरळचे मुख्यमंत्री पिनराई विजयन यांनी या कथेला एका संस्थेचा अजेंडा म्हटले होते. तसे, सरकारी आकडेही ‘रील’ आणि ‘रियल कथा’ यातील फरक सांगतात. केंद्रीय गृहमंत्रालयाच्या आकडेवारीनुसार भारतातून आतापर्यंत ६२ तरुण परदेशात जाऊन ISIS मध्ये सामील झाले आहेत. देशाबाहेर राहणाऱ्या ६८ भारतीयांचेही ISISशी संबंध असल्याचे तपास यंत्रणांकडे पुरावे आहेत.
एका वरिष्ठ अधिकाऱ्याने एका वृत्तवाहिनीला सांगितले की, “आमच्याकडे याचे पुरावे देखील आहेत आणि आम्ही कायद्यानुसार कारवाई केली आहे.” त्यांच्या म्हणण्यानुसार, 130 लोक, ज्यांचे पुरावे भारतीय एजन्सीकडे आहेत की ते एक प्रकारे ISIS च्या संपर्कात आहेत. त्यापैकी ९५ टक्के दक्षिण भारतातील आहेत आणि बहुतांश महिला नाहीत. ते म्हणाले, “केंद्र सरकार सातत्याने कारवाई करत आहे. यामुळेच भारतीय यंत्रणांनी 2014 पासून आतापर्यंत 274 जणांना अटक केली आहे. त्याचे या दहशतवादी गटाशी असलेले संबंध समोर आले आहेत.
तथापि, सरकारी सूत्रांनी कबूल केले की हा डेटा केवळ अशा प्रकरणांसाठी आहे ज्यात दाखल झालेल्या लोकांच्या कुटुंबीयांशी सरकारी संस्थांनी संपर्क साधला होता. ते म्हणाले की इतर लोक असू शकतात ज्यांच्यासाठी डेटा उपलब्ध नाही. एनआयएच्या एका अधिकाऱ्याने सांगितले की, “आमच्या तपासात अशी अनेक प्रकरणे समोर आली आहेत ज्यांचे ऑनलाइन कट्टरपंथीय बनले आहे. या सर्व बाबी संवेदनशीलतेने तपासण्यात आल्या. अनेकांना सरकारने समुपदेशन करून तर काहींना इशारे देऊन सोडले.
अशा प्रकरणांमध्ये सामील असलेल्या एका ऑपरेटिव्हने सांगितले, “आव्हान हे आहे की कट्टरतावाद आता अगदी सहजपणे होत आहे कारण इंटरनेटवर सर्व सामग्री उपलब्ध आहे. अशी प्रकरणे आहेत ज्यांचा आम्ही मागोवा घेतो पण कायदेशीर कारवाई देखील करत नाही. त्याऐवजी, आम्ही प्रयत्न करतो. ज्यांचे ब्रेनवॉश केले जात आहे त्यांचे समुपदेशन करतो. काहीवेळा आम्ही लोकांना पुरेशी इशारे देऊन सोडून देतो.”
ज्या प्रकरणांमध्ये अटक झाली आहे, तपासात असे दिसून आले आहे की ISIS ने व्यक्तीची ऑनलाइन भरती केली होती आणि समूहाने स्थापन केलेल्या डार्क वेब अकादमीमध्ये कट्टरतावाद आणि दहशतवादी प्रशिक्षणासाठी त्याची नोंदणी केली होती. एका अधिकाऱ्याने सांगितले की, “इसिसने सोशल मीडिया प्लॅटफॉर्मद्वारे ऑनलाइन संपर्क साधून तरुणांची ओळख पटवली. काही प्रकरणांमध्ये, आम्ही या कट्टरपंथीयांना कमी करण्यासाठी मानसशास्त्रज्ञांची मदत देखील घेतली.
त्यांच्या मते, अनेक राज्यांमध्ये जनजागृती करण्यासाठी विद्वान, मौलवी आणि गैर-सरकारी संस्थांचाही समावेश आहे. “आमचे पुनर्वसन कार्यक्रम युवकांची ऊर्जा खेळ आणि इतर सर्जनशील क्रियाकलापांमध्ये जोडण्यासाठी डिझाइन केलेले आहेत,” J&K च्या एका वरिष्ठ अधिकाऱ्याने सांगितले.
‘केरळ की कहानी’ हा लव्ह जिहादभोवती फिरतो. लव्ह जिहाद ही एक संकल्पना आहे जी विविध न्यायालये, तपास यंत्रणांनी आणि अगदी सरकारनेही नाकारली आहे. केंद्रीय गृह मंत्रालयाने 2020 मध्ये संसदेत सांगितले की, “लव्ह जिहाद या शब्दाची व्याख्या सध्याच्या कायद्यांतर्गत करण्यात आलेली नाही. कोणत्याही केंद्रीय एजन्सीद्वारे ‘लव्ह जिहाद’ ची अशी कोणतीही केस नोंदवण्यात आलेली नाही.” (माहिती इनपुट च्या आधारे)
