RBI : आजकाल लोक रिवॉर्ड पॉइंट्स, कॅशबॅक, शॉपिंग, इंधन, एअरपोर्ट लाउंज इत्यादी अनेक सुविधा मिळवण्यासाठी क्रेडिट कार्ड वापरतात. त्यांच्याकडे वेगवेगळ्या कार्ड जारीकर्त्यांकडून (बँक/नॉन-बँक) क्रेडिट कार्ड आहेत. आता रिझर्व्ह बँक ऑफ इंडिया म्हणजेच आरबीआयने याबाबत मोठा बदल करण्याचा निर्णय घेतला आहे. तुम्हीही क्रेडिट कार्ड वापरणारे असाल किंवा कार्ड मिळवण्याचा विचार करत असाल तर हा बदल काय आहे ते जाणून घ्या.
आरबीआयच्या या निर्देशात काय म्हटले आहे?
खरं तर, सेंट्रल बँक (RBI) ने क्रेडिट कार्ड जारी करणाऱ्या कंपन्यांना ग्राहकांना इतर नेटवर्क निवडण्याचा पर्याय देण्याचे निर्देश दिले आहेत. याचा अर्थ असा की आतापासून, बँका किंवा बिगर बँका (जे ग्राहकांना क्रेडिट कार्ड जारी करतात) तुम्हाला क्रेडिट कार्ड जारी करताना एकाधिक कार्ड नेटवर्क वापरण्याचा पर्याय देतील.
मध्यवर्ती बँकेला आढळले की अधिकृत कार्ड नेटवर्क बँका आणि बिगर बँकांशी करार करतात. कोणत्याही ग्राहकाला जारी केलेल्या क्रेडिट कार्डचे नेटवर्क कार्ड जारीकर्त्याद्वारे (बँक/नॉन-बँक) ठरवले जाते. हे कार्ड जारीकर्ता आणि कार्ड नेटवर्कमधील परस्पर करारानुसार कार्य करते.
पुनरावलोकन केल्यावर, RBI ला असे आढळले की कार्ड नेटवर्क आणि कार्ड जारीकर्त्यांमधील काही व्यवस्था ग्राहकांना पर्यायाचा लाभ घेण्यापासून प्रतिबंधित करते. आरबीआयने कार्ड जारी करणाऱ्यांना याबाबत मार्गदर्शक तत्त्वे जारी केली आहेत:
- कार्ड जारीकर्त्यांनी कार्ड नेटवर्कशी कोणताही करार करू नये जे ग्राहकांना इतर नेटवर्कचे फायदे घेण्यापासून प्रतिबंधित करतात.
- कार्ड जारी करणाऱ्यांनी त्यांच्या ग्राहकांना कार्ड जारी करताना एकाधिक कार्ड नेटवर्क निवडण्याचा पर्याय दिला पाहिजे.
- कार्ड जारीकर्ते पुढील नूतनीकरणाच्या वेळी विद्यमान कार्डधारकांना हा पर्याय देऊ शकतात.
रिझर्व्ह बँकेने अधिकृत कार्ड नेटवर्कच्या नावांची यादी जाहीर केली
अमेरिकन एक्सप्रेस बँकिंग कॉर्पोरेशन
डायनर्स क्लब इंटरनॅशनल
मास्टरकार्ड एशिया/पॅसिफिक
NPCI-RuPay
जगभरातील व्हिसा
कोणत्या कार्ड जारी करणाऱ्यांवर या सूचना लागू होणार नाहीत?
- ज्यांच्या सक्रिय कार्डांची संख्या 10 लाख किंवा त्याहून कमी आहे.
- जे त्यांच्या अधिकृत कार्ड नेटवर्कवर क्रेडिट कार्ड जारी करतात.
माहितीसाठी, RBI नुसार, हे नियम 6 मार्च 2024 पासून 6 महिन्यांनंतर म्हणजेच 6 सप्टेंबर 2024 पासून लागू होतील.
Card issuers shall not enter into any arrangement or agreement with card networks that restrain them from availing the services of other card networks. Card issuers shall provide an option to their eligible customers to choose from multiple card networks at the time of issue. For… pic.twitter.com/xJfDXaG4cF
— ANI (@ANI) March 6, 2024
