स्कायमेट वेदर या खासगी हवामान संस्थेचा दावा भारत सरकारने फेटाळला आहे. सोमवारी, स्कायमेट हवामानाने असा दावा केला होता की या मान्सूनमध्ये सरासरीपेक्षा कमी पाऊस पडेल, जो मंगळवारी पृथ्वी विज्ञान मंत्रालयाने पूर्णपणे नाकारला आहे. यंदा देशात मान्सून कसा असणार आहे? याबाबत भारतीय हवामान विभागाचा पहिला अंदाज आला आहे. हा अंदाज स्कायमेट या संस्थेच्या अंदाजाच्या विरुद्ध आहे.
वाचा काय म्हणाले मंत्रालय
पृथ्वी विज्ञान मंत्रालयाचे सचिव एम रविचंद्रन म्हणाले की, नैऋत्य मान्सून दरम्यान भारतात सामान्य पाऊस पडेल. मंत्रालयाचे म्हणणे आहे की यावर्षी दक्षिण भारत, पूर्व मध्य भारत, पूर्व भारत, ईशान्य भारत आणि उत्तर-पश्चिम भागात सामान्य पाऊस पडेल. तथापि, मंत्रालयाचे म्हणणे आहे की ईशान्य भारत आणि उत्तर-पश्चिम भारतातील काही भागात पाऊस सामान्यपेक्षा कमी असेल. यासह पश्चिम मध्य भारतातील काही भागात सामान्यपेक्षा कमी पाऊस अपेक्षित आहे.
स्काय मेटचा दावा
असा दावा करत खाजगी हवामान संस्थेने सोमवारी सांगितले होते की भारतात यावर्षी पावसाची शक्यता सामान्यपेक्षा कमी आहे. ला निना संपल्याने दुष्काळ पडण्याची शक्यता 20 टक्के आहे. तसेच एल निनो देखील वर्चस्व गाजवू शकतो. कमी पावसामुळे यंदा पिकांवर संकट येण्याची शक्यता आहे. त्यामुळे शेती करणे महागात पडू शकते.
20 टक्के दुष्काळ पडण्याची भीती होती
स्काय मेटच्या मते, यावर्षी जून, जुलै, ऑगस्ट, सप्टेंबर या चार महिन्यांत 868.6 मिमी पावसाचा एलपीए 94 टक्के असेल. स्कायमेटने म्हटले आहे की, देशाच्या उत्तर आणि मध्य भागात पावसाची कमतरता असेल. गुजरात, मध्य प्रदेश आणि महाराष्ट्रातही जुलै आणि ऑगस्टमध्ये कमी पाऊस पडेल. उत्तर भारतात, पंजाब, हरियाणा, राजस्थान आणि उत्तर प्रदेशमध्ये वर्षाच्या उत्तरार्धात सरासरीपेक्षा कमी पाऊस पडण्याची शक्यता आहे. स्कायमेटनेही २० टक्के दुष्काळ पडण्याची शक्यता वर्तवली होती.
एल निनो आणि ला निना काय आहे?
दक्षिण अमेरिकेजवळ पॅसिफिक महासागरातील पाण्याचे तापमान वाढणे, मान्सूनचे वारे कमकुवत होणे आणि भारतात कमी पाऊस याला एल निनो म्हणतात. दक्षिण अमेरिकेजवळील पॅसिफिक महासागरातील पाण्याच्या थंडीला भारतीय मान्सूनला ला निना म्हणतात.
आयओडीची महत्त्वाची भूमिका
तथापि, स्कायमेटने म्हटले होते की हिंदी महासागर द्विध्रुव (आयओडी) मान्सून मध्यम करू शकतो. आयओडी मजबूत झाल्यास एल निनो कमकुवत होऊ शकतो. तथापि, आयओडी सध्या तटस्थ आहे. स्कायमेट वेदरने म्हटले आहे की एल निनो आणि आयओडी टप्प्यातून बाहेर पडण्याची शक्यता आहे. हंगामाचा दुसरा भाग अधिक असामान्य असेल अशी अपेक्षा आहे. भारतीय मान्सूनसाठी सकारात्मक आयओडी चांगला मानला जातो.
