International Women’s Day : दरवर्षीप्रमाणे या वर्षीही ८ मार्च रोजी आंतरराष्ट्रीय महिला दिन साजरा केला जात आहे. यावेळी जिथे एकीकडे भारत होळीच्या रंगात रंगला आहे, तर दुसरीकडे भारतासह संपूर्ण जग बुधवारी आंतरराष्ट्रीय महिला दिन साजरा करणार आहे. चला जाणून घेऊया महिला दिन का साजरा केला जातो? त्याची सुरुवात कशी झाली? यावेळी त्याची थीम काय आहे?
आंतरराष्ट्रीय महिला दिन हा महिलांच्या कर्तृत्वाचा आणि अधिकारांच्या प्रगतीचा उत्सव साजरा करणारा वार्षिक कार्यक्रम आहे. 20 व्या शतकातील अमेरिकन समाजवादी आणि कामगार चळवळींमधून त्याचा उगम झाला. त्यावेळी महिला कमी कामाचे तास, चांगला पगार आणि मतदानाचा हक्क यासाठी लढत होत्या. 1911 मध्ये पहिला महिला दिन साजरा करण्यात आला. या वेळी ऑस्ट्रिया, डेन्मार्क, जर्मनी आणि स्वित्झर्लंडमध्ये महिलांच्या हक्कांचे समर्थन करण्यासाठी दहा लाखांहून अधिक लोकांनी मोर्चे काढले. त्यानंतर महिलांच्या समानतेपासून ते कामाच्या ठिकाणी महिलांवरील हिंसाचारापर्यंतच्या मुद्द्यांवरही लक्ष केंद्रित केले आहे. 1977 मध्ये संयुक्त राष्ट्र संघाने आंतरराष्ट्रीय महिला दिनाला मान्यता दिली. तेव्हापासून संयुक्त राष्ट्रांच्या सदस्यांनी हा दिवस आंतरराष्ट्रीय महिला दिन म्हणून साजरा करण्यास सुरुवात केली.
आंतरराष्ट्रीय महिला दिन दरवर्षी ८ मार्च रोजी साजरा केला जातो. 1917 हे वर्ष रशियन महिलांनी ब्रेड आणि शांततेच्या मागणीसाठी केलेल्या निषेधांसह होते. या विरोधामुळे तत्कालीन रशियन झारला सत्ता सोडावी लागली. मध्यंतरी सरकारने महिलांना मतदानाचा अधिकारही दिला. ज्या दिवशी रशियन महिलांनी ही कामगिरी सुरू केली तो दिवस रशियन कॅलेंडरनुसार 23 फेब्रुवारी (रविवार) होता. जर ही तारीख ग्रेगोरियन कॅलेंडरनुसार पाहिली तर तो दिवस 8 मार्च होता. तेव्हापासून या दिवसाला आंतरराष्ट्रीय महिला दिन असे नाव देण्यात आले.
आंतरराष्ट्रीय महिला दिनाचे प्रतिनिधित्व करणारे तीन रंग पांढरे, हिरवे आणि जांभळे आहेत. महिला दिनाच्या मोहिमेनुसार, पांढरा रंग शुद्धतेचे प्रतिनिधित्व करतो, हिरवा रंग आशा दर्शवतो आणि जांभळा रंग न्याय आणि सन्मानाचे प्रतिनिधित्व करतो.
या वर्षाची थीम काय आहे?
UN ची यावर्षीची थीम डिजिट ऑल: लैंगिक समानतेसाठी नवकल्पना आणि तंत्रज्ञान आहे. UN च्या मते, पुरुषांपेक्षा 259 दशलक्ष कमी महिलांना इंटरनेटचा वापर आहे. विज्ञान, गणित, तंत्रज्ञान आणि अभियांत्रिकी करिअरमध्ये महिलांचे मोठ्या प्रमाणावर प्रतिनिधित्व कमी आहे. अशा परिस्थितीत महिलांच्या गरजा पूर्ण करताना लैंगिक समानतेला प्रोत्साहन देण्यासाठी ही थीम निवडण्यात आली आहे. यापूर्वी, UN च्या थीममध्ये हवामान बदल, ग्रामीण महिला आणि HIV/AIDS यांचा समावेश होता.
महिला दिन महत्त्वाचा का आहे
आंतरराष्ट्रीय महिला दिन साजरा करण्यामागचा मुख्य उद्देश म्हणजे महिलांना समान दर्जा मिळावा, जेणेकरून त्या कोणत्याही हक्कांपासून वंचित राहू नयेत. त्यांच्याशी कोणत्याही क्षेत्रात भेदभाव होता कामा नये. या विशेष प्रसंगी, महिलांच्या हक्कांबद्दल लोकांना जागृत करण्यासाठी अनेक कार्यक्रम आणि मोहिमा देखील आयोजित केल्या जातात. अलिकडच्या वर्षांत आंतरराष्ट्रीय महिला दिन महिला तसेच ट्रान्सजेंडर, नॉन-बायनरी आणि जेंडर नॉन-कन्फॉर्मिंग लोकांचा अधिक समावेश करण्यावर भर दिला जात आहे.
