न्युज डेस्क – गुगलने भारतीय बायोकेमिस्ट डॉ कमला सोहोनी यांना त्यांच्या 112 व्या वाढदिवसानिमित्त डूडलद्वारे आदरांजली वाहिली आहे. Google डूडलने भारतीय शास्त्रज्ञ कमला सोहोनी यांच्या 112 व्या वाढदिवसानिमित्त त्यांच्या विज्ञान क्षेत्रातील कार्याचे चित्रण करण्यासाठी सूक्ष्मदर्शक, वैज्ञानिक स्लाइड्स आणि त्यांच्या सभोवतालच्या वनस्पतींच्या चित्रांसह रंगीत एनिमेटेड चित्रणाच्या रूपात चिन्हांकित केले आहे. Google डूडलद्वारे त्यांचे जीवन उत्सव साजरे करत आहे. जाणून घेऊया कमला सोहोनीबद्दल…
1911 मध्ये मध्य प्रदेशातील इंदूर येथे या दिवशी जन्मलेले डॉ. सोहोनी हे प्रतिष्ठित रसायनशास्त्रज्ञांच्या कुटुंबातील होत्या. आपल्या वडिलांच्या आणि काकांच्या पावलावर पाऊल ठेवण्याचा निर्धार करून त्यांनी मुंबई विद्यापीठातून रसायनशास्त्र आणि भौतिकशास्त्राचे शिक्षण घेतले.
देशातील सर्वोत्कृष्ट संस्था मानल्या जाणाऱ्या प्रतिष्ठित इंडियन इन्स्टिट्यूट ऑफ सायन्स, बंगलोर (IISc) मध्ये शास्त्रज्ञ कमला सोहोनी या भारतातील पहिल्या महिला होत्या. सोहोनी पीएचडी करणारी पहिली भारतीय महिला देखील ठरली.
भारतीय विज्ञानातील त्यांच्या उल्लेखनीय कार्याचा आणि कर्तृत्वाचा गौरव, गुगल (Google) ने लिहिले,” आजच्या डूडलमध्ये भारतीय बायोकेमिस्ट कमला सोहोनी या वैज्ञानिक विषयात पीएचडी मिळवणाऱ्या पहिल्या भारतीय महिला होत्या,ज्यांनी महिलांना STEM मध्ये पदवी मिळवण्याचा मार्ग मोकळा केला.
डॉ. कमला सोहोनी भारतातील सर्व महिलांसाठी एक अग्रणी बनल्या आणि त्यांनी विज्ञानाच्या क्षेत्रात लिंगभेद कमी करण्यासाठी एक मोठे पाऊल पुढे टाकले. त्यांना IISc बंगळुरूमध्ये स्वीकारण्यात आले, परंतु अधिकार्‍यांना त्यांच्या क्षमतेवर शंका होती, कारण त्या एक महिला होत्या. त्यांनी नंतर शेंगांमधील विविध प्रथिने मुलांना पोषण कसे पुरवू शकतात याचा शोध घेण्यास सुरुवात केली.
पाम अमृत वापरून परवडणारा आहार आणि पौष्टिक पूरक आहार विकसित करणे हा डॉ. कमला सोहोनी यांचा मैलाचा दगड होता.या पेयाला नीरा म्हणतात, आणि ते व्हिटॅमिन सी आणि इतर पोषक तत्वांनी समृद्ध होते, जे गर्भवती महिलांना आणि कुपोषित बालकांना पोषण पुरवते.
डॉ. सोहोनी यांचे कर्तृत्व
डॉ.सोहोनी यांना केंब्रिज विद्यापीठात संशोधन शिष्यवृत्तीही मिळाली. डॉ. सोहोनी यांनी cytochrome c, ऊर्जा उत्पादनासाठी महत्त्वाचे एंझाइम शोधून काढले आणि ते वनस्पतीच्या सर्व पेशींमध्ये असल्याचे आढळले. अवघ्या 14 महिन्यांत त्यांनी या शोधाबद्दलचा त्यांचा प्रबंध पूर्ण केला आणि पीएच.डी.करून जेव्हा ती भारतात परतल्या तेव्हा डॉ. सोहोनी यांनी काही खाद्यपदार्थांच्या फायद्यांचा अभ्यास सुरू ठेवला आणि पाम अमृतापासून बनवलेले परवडणारे आहार पूरक विकसित करण्यात मदत केली. नीरा नावाचे हे पौष्टिक पेय व्हिटॅमिन सी चा चांगला स्त्रोत आहे आणि कुपोषित बालके आणि गर्भवती महिलांचे आरोग्य सुधारण्यासाठी सिद्ध झाले आहे.
डॉ. सोहोनी यांना त्यांच्या नीरा वरील कार्यासाठी राष्ट्रपती पुरस्काराने सन्मानित करण्यात आले. बॉम्बेतील रॉयल इन्स्टिट्यूट ऑफ सायन्सच्या त्या पहिल्या महिला संचालक बनल्या.
