Doller Vs Rupaya । रिझर्व्ह बँकेच्या (RBI) प्रयत्नांनंतरही, डॉलरच्या तुलनेत रुपयाची (Doller vs Rupaya) रुपये झाली, जी आतापर्यंतची नीचांकी पातळी आहे. कमजोर रुपयाचा परिणाम आपल्या किचनमधून औषधे आणि मोबाईल खरेदीवरही होतो.
भारत कच्च्या तेलासह अनेक जीवनावश्यक वस्तूंची आयात करतो, ज्या रुपयाच्या कमजोरीमुळे महाग होतील. बाजारातील तज्ज्ञांचे म्हणणे आहे की डॉलरची वाढती जागतिक मागणी आणि विदेशी गुंतवणूकदारांची सततची विक्री यामुळे रुपयाची घसरण होत आहे.
ब्रिटिश पौंडमध्ये ऐतिहासिक घसरण
डॉलरच्या तुलनेत रुपयासह बहुतांश विदेशी चलनांमध्ये घसरण झाली आहे. ब्रिटिश पाउंडनेही ऐतिहासिक घसरण नोंदवली आहे. रुपयाची घसरण थांबवण्यासाठी रिझव्‍‌र्ह बँकेने गेल्या काही महिन्यांत ३० अब्ज डॉलरहून अधिक रक्कम बाजारात ठेवली आहे.
औषधे, मोबाईल, टीव्हीच्या किमती वाढतील
भारत आवश्यक विद्युत वस्तू आणि यंत्रसामग्रीसह मोठ्या प्रमाणात औषधे आयात करतो. बहुतेक मोबाईल आणि गॅजेट्स चीन आणि इतर पूर्व आशियाई शहरांमधून आयात केले जातात. रुपयाचे असेच अवमूल्यन होत राहिल्यास आयात महाग होईल आणि तुम्हाला अधिक खर्च करावा लागेल.
किचन बजेटवर परिणाम
भारत आपल्या कच्च्या तेलाच्या 80 टक्के आयात करतो. कच्च्या तेलाच्या किमतीमुळे पेट्रोल आणि डिझेलच्या दरात वाढ होणार आहे. त्यामुळे मालवाहतूक महाग होते. अशा परिस्थितीत रुपयाच्या कमकुवतपणामुळे स्वयंपाकघरात घरासाठी वापरल्या जाणाऱ्या दैनंदिन वस्तूंच्या किमती वाढू शकतात, ज्यामुळे तुमचा खिसा हलका होईल. तसेच पेट्रोल आणि डिझेलच्या महागाईमुळे भाडेही वाढू शकते, त्यामुळे प्रवास महाग होऊ शकतो.
खाद्यतेल महाग होण्याची शक्यता आहे
भारत ६० टक्के खाद्यतेलाची आयात करतो. ते डॉलरमध्ये विकत घेतले जाते. अशा स्थितीत रुपयाच्या कमजोरीमुळे देशांतर्गत बाजारात खाद्यतेलाच्या किमती वाढू शकतात.
त्यामुळे रोजगाराच्या संधी कमी होतील
भारतीय कंपन्या परदेशातून स्वस्त दरात मोठ्या प्रमाणात कर्ज गोळा करतात. रुपया कमजोर झाल्यास परदेशातून कर्ज उभारणे भारतीय कंपन्यांना महागात पडते. यामुळे त्यांच्या खर्चात भर पडते, ज्यामुळे ते व्यवसाय विस्ताराच्या योजना पुढे ढकलतात. त्यामुळे देशातील रोजगाराच्या संधी कमी होऊ शकतात.
परदेश प्रवास, शिक्षण महाग होईल
परदेशात शिकणाऱ्या भारतीय विद्यार्थ्यांना निवास, महाविद्यालयाची फी, भोजन आणि वाहतूक यासाठी डॉलरमध्ये पैसे द्यावे लागतात. अशा परिस्थितीत रुपया कमकुवत झाल्यामुळे त्या विद्यार्थ्यांना पूर्वीपेक्षा जास्त पैसे खर्च करावे लागणार आहेत.
तज्ञ काय म्हणतात
येत्या काही दिवसांत रुपया आणखी घसरण्याची शक्यता आहे. पण रुपयाची घसरण रोखण्यासाठी आरबीआय सातत्याने प्रयत्न करत आहे, जेणेकरून तो लवकर परतावा. गुप्ता म्हणाले की, डॉलर-रुपयाची दिशा मागणी-पुरवठ्यावरून ठरवली जाते आणि सध्या डॉलरची मागणी खूप जास्त आहे. याशिवाय जागतिक मंदीची भीती आणि परकीय गुंतवणूकदारांचा वारंवार होणारा ओघ यामुळेही रुपया कमकुवत झाला आहे.
रुपयाच्या घसरणीची पाच कारणे
1.जागतिक बाजारपेठेत डॉलरच्या मागणीत वाढ
2.भारतीय बाजारातून परदेशी गुंतवणूकदारांची सतत माघार
3.जागतिक मंदीची भीती
4.रशिया-युक्रेन संकटामुळे आर्थिक अनिश्चितता निर्माण झाली आहे
5.युरोपसह जगातील अनेक देशांमध्ये राजकीय उलथापालथ
