हल्ली हृदयविकाराचा झटका येण्याचे प्रमाण झपाट्याने वाढत आहे. तरुण वयात हृदयविकाराचा धोका वाढणे ही एक गंभीर समस्या बनत चालली आहे. गेल्या काही वर्षांत हृदयविकाराच्या झटक्याने 40 वर्षांखालील लोकांचा मृत्यू झाला आहे. बहुतेक प्रकरणांमध्ये, जिम आणि फिटनेसमध्ये सक्रिय असलेल्या लोकांना हृदयविकाराचा झटका आला आहे. हृदयविकाराच्या समस्येपासून बचाव करण्यापर्यंत विशेष दक्षता घेण्याची गरज तज्ज्ञांनी व्यक्त केली आहे.
हृदयविकाराचा झटका आल्यावर लगेचच माणसाचा मृत्यू होतो असे नाही. योग्य वेळी उपचार न मिळाल्याने रुग्ण जीवघेण्या स्थितीत पोहोचतो. त्यामुळे हृदयविकाराचा झटका टाळण्यासाठी उपाययोजना जाणून घेण्यासोबतच हृदयविकाराचा झटका आल्यास तातडीने कराव्या लागणाऱ्या उपचारांची माहिती घ्यावी, जेणेकरून रुग्णाला वेळेत वाचवता येईल.
याचाच एक नमुना मध्य प्रदेशातील ग्वाल्हेरमध्ये पहायला मिळाला, जेव्हा रस्त्यावरून चालत असताना एका व्यक्तीला अचानक हृदयविकाराचा झटका आला. हृदयविकाराचा झटका आल्याने ती व्यक्ती रस्त्यावर पडली, तेव्हाच एका महिला उपनिरीक्षकाने तात्काळ घटनास्थळ गाठून त्या व्यक्तीचे प्राण वाचवले. महिला उपनिरीक्षकाने तातडीने रुग्णाला सीपीआर दिला. त्यानंतर त्यांना रुग्णालयात दाखल करण्यात आले, तेथे त्यांच्यावर योग्य उपचार करण्यात आले.
त्याच वेळी, मेक्सिकोचे एक प्रकरण आहे, जिथे आंद्रेस मोरेनो नावाच्या व्यक्तीचे वजन खूप जास्त होते. त्याच्या पत्नीने आंद्रेसला सोडले कारण त्याचे वजन जास्त होते. वाढलेले वजन आणि मानसिक ताण यामुळे आंद्रेस मोरेनो यांना हृदयविकाराचा झटका आला आणि त्यांचा मृत्यू झाला.
हृदयविकाराच्या झटक्यानंतर रुग्णाचा जीव वाचवण्याचा CPR हा एक प्रभावी मार्ग आहे. हृदयविकाराचा झटका आल्यानंतर सीपीआर दिल्याने रुग्णाचा जीव वाचू शकतो, असे अनेक प्रकरणांमध्ये आढळून आले आहे. स्पीकरच्या माध्यमातून ग्वाल्हेरच्या उपनिरीक्षकाने हृदयविकाराच्या झटक्यानंतर रुग्णाचा जीव कसा वाचवला ते जाणून घेऊया? सीपीआर कसा दिला जाऊ शकतो आणि तो किती प्रभावी आहे?
CPR म्हणजे काय?
CPR म्हणजे कार्डिओपल्मोनरी रिसुसिटेशन. हे जीवन वाचवणारे तंत्र आहे, जे हृदयविकाराच्या झटक्यासारख्या आपत्कालीन परिस्थितीत उपयुक्त आहे. जेव्हा रुग्णाला हृदयविकाराचा झटका येतो किंवा पाण्यात बुडून श्वास घेत नाही तेव्हा CPR दिला जातो. सीपीआरद्वारे रुग्णाच्या शरीरात रक्त आणि ऑक्सिजनचा संचार होऊ शकतो.
सीपीआर कसा द्यायचा?
योग्य तंत्राने सीपीआर दिल्यास रुग्णाचा जीव वाचू शकतो, असे हृदयरोगतज्ज्ञांचे म्हणणे आहे. हृदयविकाराच्या झटक्यानंतर सुरुवातीच्या टप्प्यावर उपचारांचा हा एक आवश्यक उपाय आहे. यामुळे हृदयविकाराच्या झटक्याने मृत्यूचा धोका काही प्रमाणात कमी होऊ शकतो.
सीपीआर देण्यासाठी एक विशेष तंत्र असल्याचे तज्ज्ञांनी नमूद केले. हृदयविकाराच्या झटक्यामध्ये, छातीवर दाब 100-120/मिनिट दराने केले जातात. ही प्रक्रिया करण्यासाठी तळहाताचा खालचा भाग छातीवर येईल अशा प्रकारे दोन्ही हात जोडावेत. नंतर छातीच्या मध्यभागी तळहातावर तळहात ठेवून दाबा. छाती 5 सेमीने दाबा. खूप लवकर दबाव लागू नये याची काळजी घ्या.
CPR दिल्यानंतर काय होते?
हृदयरोगतज्ञ सांगतात की सीपीआर प्रक्रियेद्वारे, कृत्रिम पद्धतीने हृदयाला रक्त पंप करण्यास मदत होते आणि ऑक्सिजनयुक्त रक्त शरीराच्या अवयवांपर्यंत पोहोचू लागते. वास्तविक, हृदयविकाराचा झटका हृदयाच्या कार्यावर परिणाम करतो. रक्त आणि ऑक्सिजनच्या अभिसरणात व्यत्यय येतो. सीपीआर तंत्राद्वारे छाती दाबून संपूर्ण शरीरात रक्तप्रवाह सुरळीत ठेवण्याचा प्रयत्न केला जातो.
CPR नंतर लगेच काय करावे?
हृदयविकाराच्या झटक्यासारख्या आणीबाणीनंतर सीपीआर दिला जात असेल, तर तातडीने तज्ज्ञांशी संपर्क साधणे अत्यंत आवश्यक आहे. सीपीआर हा हृदयविकारावरील उपचार नाही, तर शरीरातील रक्ताभिसरण कृत्रिमरीत्या राखण्यासाठी आणीबाणीचा उपाय आहे.
अस्वीकरण: महाव्हाईस कोणत्याही प्रकारच्या माहितीचा दावा करत नाही आणि लेखात दिलेल्या माहितीबाबत कोणतीही जबाबदारी घेत नाही. वरील लेखात नमूद केलेल्या संबंधित रोगाबद्दल अधिक तपशीलांसाठी तुमच्या डॉक्टरांचा सल्ला घ्या.
